Ρόδος &Σαντορίνη

Στις αρχές Νοεμβρίου ολοκληρώνεται ο βασικός γύρος για τη συλλογή σχολίων και παρατηρήσεων επί των σχεδίων διαχείρισης προορισμών που παρουσιάστηκαν σε Σαντορίνη και Ρόδο, στις 21 και 23 Οκτωβρίου αντίστοιχα. Οι εκπρόσωποι των τοπικών κοινωνιών που συμμετείχαν στις εκδηλώσεις, έχουν πρόσβαση μέσω του Επιμελητηρίου Κυκλάδων και του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου στα αρχεία των παρουσιάσεων και το σύνολο των προτεινόμενων δράσεων που πλαισιώνουν τις στρατηγικές προτεραιότητες κάθε σχεδίου. Η κοινοπραξία συμβούλων από το Ηνωμένο Βασίλειο (Team Consulting και Yellow Railroad) και την Ελλάδα (TOPOSOPHY) θα ενσωματώσει τα πρόσθετα στοιχεία που θα προκείψουν και θα προβεί στη δημοσίευση των 2 σχεδίων, αρχικά στα Αγγλικά και στη συνέχεια στα Ελληνικά.

Αντίστοιχη διαδικασία θα ακολουθηθεί σε σχέση με τη δημοσίευση του οδηγού προετοιμασίας για την ανάπτυξη αντίστοιχων προγραμμάτων σε άλλους προορισμούς της χώρας (Guide to Destination Management Planning). Στην τελική εκδήλωση παρουσίασης που έλαβε χώρα στο Ξενοδοχείο Electra Metropolis στην Αθήνα, στις 31 Οκτωβρίου, αναδείχθηκε το ευρύ φάσμα αρχών, φάσεων και εργασιών που συνθέτουν την εκπόνηση ενός σχεδίου διαχείρισης προορισμού και θέτουν τις βάσεις για την ουσιαστική υλοποίηση του.

Για την Ευρωπαϊκή Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) που υλοποίησε το πιλοτικό πρόγραμμα με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η διαχείριση των προορισμών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις προοπτικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού και της ευρύτερης οικονομίας των επισκεπτών. Σύμφωνα με δήλωση της νέας επικεφαλής της EBRD για την Ελλάδα και την Κύπρο, κας. Andreea Moraru, «Τα σχέδια διαχείρισης προορισμών έχουν σκοπό να αναδείξουν τόσο τα οφέλη όσο και τις προκλήσεις της τουριστικής ανάπτυξης, προσδιορίζοντας τις απαιτούμενες πρωτοβουλίες ώστε αυτή συνεχιστεί με βιώσιμους όρους μέσα από καθορισμένα πλάνα για τη διαμόρφωση του τουριστικού προϊόντος και ως αποτέλεσμα ενός ευρύτερου πλαισίου συνεργασίας μεταξύ των ενεργών φορέων των προορισμών. Χαιρόμαστε που αυτή η προσπάθεια δίνει το έναυσμα και τα εργαλεία για τη διαμόρφωση στρατηγικής αντιμετώπισης του τουρισμού ώς κλάδο δημιουργίας θετικών αποτελεσμάτων για τις τοπικές επιχειρήσεις και την τοπική κοινωνία».

Στο ίδιο μήκος κύματος και η τοποθέτηση του Προέδρου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχερήσεων που υποστήριξε έμπρακτα το πρόγραμμα σε όλες τις φάσεις υλοποίησης του. Σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Ρέτσο, «η κατάρτιση των 2 σχεδίων διαχείρισης προορισμών για τη Ρόδο και τη Σαντορίνη από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Επενδύσεων αποτελεί μία καλή αρχή για την ανάπτυξη αντίστοιχων σχεδίων και σε άλλους προορισμούς της χώρας. Ο ΣΕΤΕ, υποστηρίζει την προσπάθεια επισημαίνοντας σε κάθε ευκαιρία, την ανάγκη συνεργειών και συνεργασιών. Παράλληλα, καλεί τις περιφερειακές και τοπικές αυτοδιοικήσεις της χώρας να συμμετάσχουν ενεργά στην εφαρμογή των σχεδίων στο πλαίσιο του στόχου για βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι σημαντικό να προσαρμόσουμε την αντίληψη μας στα νέα δεδομένα και να καταλάβουμε πως το μέλλον του τουρισμού μας αλλά και της ποιότητας ζωής μας, εξαρτάται από την οργανωμένη διαχείριση των προορισμών μας».

Πριν την παρουσίαση στην Αθήνα, είχε προηγηθεί την προηγούμενη ημέρα (30/10) αντίστοιχη εκδήλωση στα Χανιά σε συνεργασία της EBRD με την Ένωση Ξενοδόχων Ν. Χανίων. Η εκδήλωση έχαιρε της απήχησης των μελών της Ένωσης και των λοιπών εκπροσώπων τοπικών φορέων, συνεισφέροντας σε έναν εποικοδομητικό διάλογο για το μέλλον του προορισμού του Νομού Χανίων και της Κρήτης γενικότερα. Αντίστοιχες εκδηλώσεις προγραμματίζονται και σε άλλους προορισμούς της χώρας, πάντοτε σε συνεργασία της EBRD με τοπικούς φορείς από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.

Οι παρουσιάσεις από τις εκδηλώσεις είναι ήδη αναρτημένες στην επίσημη ιστοσελίδα του πιλοτικού προγράμματος. Θα ακολουθήσει εντός του Νοεμβρίου η ανάρτηση των 2 σχεδίων διαχείρισης και του οδηγού προετοιμασίας στα Αγγλικά, ενώ οι μεταφράσεις στα Ελληνικά θα είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου έως τα μέσα Δεκεμβρίου.

ΚΛΕΙΣΙΜΟ

Με απόλυτη επιτυχία ολοκληρώνεται το πιλοτικό πρόγραμμα διαχείρισης προορισμών, που ξεκίνησε τον Μάϊο του 2019 με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και με την υποστήριξη του Υπουργείου Τουρισμού. Κομβικό ρόλο για την υλοποίηση του προγράμματος είχαν τόσο το Επιμελητήριο Δωδεκανήσου και το Επιμελητήριο Κυκλάδων, που διασφάλισαν την άρτια διεξαγωγή της διαβούλευσης και την ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών (π.χ. μέλη, φορείς, κάτοικοι), όσο και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ,) που προσέφερε ερευνητικά δεδομένα, υποστήριξε τις δραστηριότητες του προγράμματος (π.χ. συναντήσεις εργασίας, online έρευνες) και εξέφρασε άποψη επί των τελικών κειμένων.

Τα δύο σχέδια διαχείρισης προορισμών τέθηκαν στην κρίση εκπροσώπων φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, του τουριστικού τομέα αλλά και της ευρύτερης οικονομίας των επισκεπτών, καθώς και της τοπικής κοινωνίας σε εκδηλώσεις που έλαβαν χώρα σε Σαντορίνη και Ρόδο, στις 21 και 23 Οκτωβρίου αντίστοιχα.

Οι παρουσιάσεις ανέδειξαν όλες τις βασικές ενότητες των τελικών σχεδίων όπως αυτά θα κατατεθούν ολοκληρωμένα έως τις 31 Οκτωβρίου. Επιπλέον, θα δοθεί από την  κοινοπραξία συμβούλων από το Ηνωμένο Βασίλειο (Team Consulting και Yellow Railroad) και την Ελλάδα (TOPOSOPHY) που υλοποίησε το πρόγραμμα και ένα πρόσθετο χρονικό διάστημα εντός του Νοεμβρίου για την ενσωμάτωση περεταίρω παρατηρήσεων και προτάσεων σε σχέση με το όραμα για την εξέλιξη των προορισμών και το μείγμα προτεινόμενων δράσεων.

Έτσι δίνεται η ευκαιρία σε όλους τους εμπλεκόμενους να τοποθετηθούν ξανά επί κρίσιμων θεμάτων όπως οι πρωτοβουλίες για την άμβλυνσης της εποχικότητας, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος, τη διαχείριση των ροών επισκεπτών ιδιαίτερα όταν παρατηρούνται φαινόμενα υπερσυγκέντρωσης σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους και σημεία ενός προορισμού, τη διαχείριση κρίσεων, την ανάπτυξη βιωματικών εμπειριών που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες προσδοκίες των επισκεπτών, την προώθηση τους μέσα από διαφορετικά κανάλια, κ.ά.

Όλα τα παραπάνω και πολλά περισσότερα ζητήματα, συνθέτουν την ατζέντα της επόμενης ημέρας για τον Ελληνικό τουρισμό μετά από συναπτές αυξήσεις των τουριστικών ροών τα προηγούμενα χρόνια. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΣΕΤΕ, κ. Γιάννη Ρέτσο, ο οποίος παρευρέθηκε στην εκδήλωση της Ρόδου, «Ο τουρισμός δεν μπορεί να λειτουργεί με αυτόματο πιλότο. Για την επόμενη ημέρα, απαιτείται η διαμόρφωση κατευθύνσεων και η υλοποίηση άμεσων δράσεων, με την κατάρτιση ενός στρατηγικού πλάνου με όραμα. Το ζητούμενο στο πλαίσιο κατάρτισης του σχεδίου, είναι η χάραξη στρατηγικής ωριμότητας, που θα εξασφαλίσει επιτυχημένη πορεία για το μέλλον. Όχι μόνο για τον τουρισμό, αλλά για την οικονομία και την κοινωνία γενικότερα.».

Σύμφωνα επίσης με τον εκπρόσωπο της EBRD, κ. Γιώργο Μαλτέζο, «η διαχείριση προορισμού έχει σκοπό να αναδείξει τα οφέλη της τουριστικής ανάπτυξης όταν αυτή υλοποιείται με βιώσιμους όρους. Βασική αρχή είναι η διαμόρφωση σχεδίων μακροχρόνιας ανάπτυξης που αποτελούν προϊόν στενής και ειλικρινούς συνεργασίας μεταξύ φορέων που δραστηριοποιούνται στον κάθε προορισμό. Ο τουρισμός αποτελεί ατμομηχανή δημιουργίας κοινωνικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας και για αυτό πρέπει να διαχειρίζεται με όραμα και ρεαλισμό επικεντρωμένος στο κοινωνικό το αποτύπωμα αλλά και στην καλλιέργεια τουριστικής συνείδησης».

ΚΛΕΙΣΙΜΟ

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) ενώνει τις δυνάμεις της με τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) στο πλαίσιο του Πιλοτικού Προγράμματος Διαχείρισης Προορισμών στη Ρόδο και τη Σαντορίνη.

Η εν λόγω συνεργασία είναι κομβικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος με δεδομένη την τεχνογνωσία και την εμπειρία του ΣΕΤΕ. Η συνεργασία έχει ξεκινήσει από την πρώτη φάση του προγράμματος και πρόκειται να επεκταθεί έως τα τέλη Οκτωβρίου στους εξής τομείς:

• Παροχή εξειδικευμένων ερευνητικών δεδομένων από το Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ (ΙΝΣΕΤΕ) προς την κοινοπραξία των συμβούλων που υλοποιούν το πρόγραμμα.
• Επικοινωνία του προγράμματος, της εξειδικευμένης ιστοσελίδας www.destinationmanagementplan.gr και των ερωτηματολογίων για τις τουριστικές επιχειρήσεις και την τοπική κοινωνία στους δύο προορισμούς προς τις επιχειρήσεις-Mέλη του ΣΕΤΕ.
• Γνωμοδότηση του ΣΕΤΕ, της Marketing Greece και του ΙΝΣΕΤΕ επί των αρχικών σχεδίων διαχείρισης προορισμού για τη Ρόδο και τη Σαντορίνη, καθώς και του οδηγού προετοιμασίας (destination management guide) για την ανάπτυξη αντίστοιχων σχεδίων σε άλλους προορισμούς της χώρας.
• Συμμετοχή και υποστήριξη του ΣΕΤΕ στις τελικές εκδηλώσεις για την παρουσίαση των σχεδίων στη Ρόδο, τη Σαντορίνη και σε άλλους τρεις προορισμούς της χώρας συμπεριλαμβανομένης της Αθήνας.

ΚΛΕΙΣΙΜΟ

Introduction

This blog outlines the challenges facing Santorini and Rhodes as tourism destinations and the steps that are being taken to underpin a sustainable, long-term future for the islands through effective destination management planning, under the auspices of the European Bank for Reconstruction and Development. It also provides a timescale for the actions proposed and explains how stakeholders can participate in shaping the islands’ future. Additionally, it addresses how destination management planning might be extended throughout Greece.

The Challenge

Tourism is an important driver of the Greek economy, representing 19% of the national economy and considerably more in Greece’s many islands. While the average length of stay is shortening, visitor numbers and revenue have continued to grow. However, as tourism increases worldwide, it is becoming increasingly important to ensure visitors’ contribution to the destinations that host them remains positive, in economic, social, and environmental terms. This is particularly true for destinations such as Santorini and Rhodes, whose economy and residents’ livelihoods are inextricably linked with visitors to the islands.

To this end, the EBRD with the support of the Greek Ministry of Tourism and the Chambers of Commerce of Dodecanese and Cyclades has called for the development of sustainable destination management plans for Santorini and Rhodes. Funded by the European Union, and following an open tender process, a consortium of globally experienced tourism consultants, comprising Greek company Toposophy and UK companies TEAM Tourism Consulting and Yellow Railroad Limited, has been appointed to undertake this work.

Their initial task will be to work with stakeholders in Santorini and Rhodes to develop destination management plans (DMPs), which will identify a way forward for the islands’ tourism and underpin their future prosperity, in a way that is economically, socially and environmentally sustainable. They will also prepare a guide as a basis for extending the application of destination management planning to destinations throughout Greece.

Activities and Results:

In order to address these challenges successfully, the project’s focus will be on achieving the following results:

Santorini and Rhodes:

• Development of sustainable destination management plans for Santorini and Rhodes:
  • to underpin sustainable, long-term tourism growth for the islands;
• Ownership of these plans by stakeholders in Santorini and Rhodes:
  • through participative engagement of stakeholders throughout the process and concluding with a presentation of the final version to stakeholders on each island;
• Local implementation bodies established:
  • to implement the DMPs on each island and monitor their success.

National Level:

• Preparation of a guide to developing destination management plans for destinations elsewhere in Greece:
  • to help destinations throughout Greece to develop their own sustainable destination management plans;
• Workshops with stakeholders in Athens and other destinations in Greece
  • to help destinations understand the principles and mechanics of destination management planning and inspire them to develop DMPs for their own areas.

Timescale – Major Milestones

(N.B. All dates beyond July are provisional, subject to confirmation as the project progresses)

• Inception meetings – (May – completed):
  • to define project scope and approach, key targets, milestones, timing, project management issues, and resource implications.
• Stakeholder consultative workshops – (June – completed):
  • to work with stakeholders to: identify stakeholder aspirations and concerns; refine the vision; explore current strengths, weaknesses, opportunities, threats and market priorities; review the island’s competitive positioning; identify product, experience, infrastructure and skills gaps and any negative impacts from tourism; identify performance measures.
• Community fora – (June – September):
  • to engage communities in the islands, hear their aspirations, ideas for tourism in their islands, and their concerns, and inform them of the DMP development process.
• Destinations’ reviews: – (June – completed):
  • to build a picture of each island’s major visitor products, experiences, and visitor-related infrastructure, plus any skills gaps and any negative impacts from tourism
• Research (surveys) and draft plan development (July-August):
  • to obtain further data and insights on visitor behavior and perceptions, community perspectives, and tourism industry views.
• DMP development workshops with stakeholders – (September):
  • to discuss and agree on the strategic priorities to be included in the plans with island stakeholders, based on data and insights garnered from research, and international best practice.

• DMPs finalised for Santorini and Rhodes following a final review by local stakeholders in September (mid-Oct).
• Guide to destination management planning for Greece finalised following a final review in September by national-level stakeholders (mid-Oct).
• Workshops on DMP – Athens and other destinations (to be decided) (Oct):
  • to encourage other destinations in Greece to develop destination management plans for their areas and to provide them with the tools, in terms of guidance, on how to do so.

How You Can Get Involved

The DMPs for Santorini and Rhodes will be effective only if island stakeholders have helped design them through active participation in their development. We therefore value and encourage comments from all stakeholders, which is why this project is underpinned by a highly consultative process.

A dedicated website will be the main channel for interactive communication for all island stakeholders throughout this project. The main uses of this website and opportunities for stakeholders to get involved will be:

• To keep stakeholders updated on the project’s progress;
• To publish draft DMPs, for stakeholders to comment;
• To seek feedback from stakeholders on specific issues.

It will therefore be important for those wishing to contribute to the development of the DMPs for Santorini and Rhodes to keep an eye on this website for opportunities to input their views. The timescale above provides an indicative timeline, which outlines the main stages at which stakeholders will have an opportunity to input their views (e.g. community fora, draft DMP stage). Any changes to these dates will be published on this website.

ΚΛΕΙΣΙΜΟ

Η βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του ελληνικού τουρισμού αποτελεί διαχρονικό στόχο άρρηκτα συνδεδεμένο με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και τις προσπάθειες για διαρκή εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος.

Το ζητούμενο για να συνεχιστεί η τουριστική ανάπτυξη με βιώσιμους όρους είναι η χάραξη και η υλοποίηση ολοκληρωμένων μακροπρόθεσμων στρατηγικών με πεδίο εφαρμογής τόσο τους ήδη δημοφιλείς όσο και τους λιγότερο ανεπτυγμένους προορισμούς και οι οποίες επικεντρώνονται στις ανάγκες όσων εμπλέκονται στη διαμόρφωση του τουριστικού προϊόντος (επισκέπτες, επιχειρήσεις, τοπικές κοινωνίες, κ.α.).

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) προσεγγίζει τη διαχείριση τουριστικών προορισμών ως βασική προϋπόθεση τόσο για την προσαρμοστικότητα όσο και για την ανταπόκριση σε μια σειρά προκλήσεων που χαρακτηρίζουν την τουριστική ανάπτυξη διεθνώς και οι οποίες επηρεάζουν και την Ελλάδα:

• Αύξηση της μέσης δαπάνης των επισκεπτών
• Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου
• Εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών όπου υπάρχουν ανησυχίες για «υπερ-τουρισμό»

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το πιλοτικό πρόγραμμα διαχείρισης προορισμών από την EBRD, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και υποστηρίζεται από το Υπουργείο Τουρισμού. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο του 2019 με γνώμονα:

• Την κατάρτιση δύο σχεδίων διαχείρισης προορισμού για τη Ρόδο και τη Σαντορίνη, δύο δημοφιλών προορισμών οι οποίοι έχουν διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο διαχρονικά στην τουριστική ανάπτυξη της χώρας αλλά και οι οποίοι αντιμετωπίζουν προκλήσεις για τη δημοφιλία τους σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο, την ποιότητα της εμπειρίας των επισκεπτών και την ποιότητα της ζωής των κατοίκων.
• Την κατάρτιση ενός οδηγού προετοιμασίας (destination management guide) για την ανάπτυξη αντίστοιχων σχεδίων σε διαφορετικούς προορισμούς της χώρας.

Τα δύο σχέδια διαχείρισης προορισμών θα αναδείξουν τόσο τα οφέλη όσο και τις προκλήσεις της τουριστικής ανάπτυξης, προσδιορίζοντας τις απαιτούμενες πρωτοβουλίες για να συνεχιστεί η τουριστική ανάπτυξη στη Ρόδο και τη Σαντορίνη με βιώσιμους όρους. Επιπλέον, ο οδηγός προετοιμασίας θα θέσει τις βάσεις για την επέκταση αντίστοιχων πρακτικών σε ολόκληρη την επικράτεια.

Η υλοποίηση του προγράμματος υποστηρίζεται ενεργά από τα Επιμελητήρια Δωδεκανήσου και Κυκλάδων όσον αφορά στο συντονισμό των δράσεων στη Ρόδο και τη Σαντορίνη, αντίστοιχα.

Την υλοποίηση του πιλοτικού προγράμματος έχει αναλάβει σύμπραξη συμβούλων από το Ηνωμένο Βασίλειο (Team Tourism Consulting και Yellow Railroad) και την Ελλάδα (Toposophy). Η ομάδα συμβούλων θα καταγράψει, αναλύσει και αξιολογήσει τις διεθνείς και εγχώριες πρακτικές, την υφιστάμενη κατάσταση καθώς και τις προσδοκίες των τοπικών κοινωνιών με στόχο να αναδείξει τις πρωτοβουλίες που θα συμβάλουν στην επίτευξη των προσδοκιών αυτών.

Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να εμπλέξει τοπικούς φορείς, αρμόδια υπουργεία και επαγγελματικούς συνδέσμους σε έναν εποικοδομητικό διάλογο και θα συμπεριλαμβάνει συναντήσεις διαβούλευσης και εργαστήρια που θα λάβουν χώρα τον Ιούνιο, διενέργεια ερευνών με online ερωτηματολόγια, ενδελεχή ανάλυση και συνεχή επικοινωνία μέσω εξειδικευμένης ιστοσελίδας.

ΚΛΕΙΣΙΜΟ